De groei van de stroomvraag zal volgens de IEA-onderzoekers naar verwachting tot de hoogste niveaus van de afgelopen 2 decennia behoren, waarbij zonnepanelen alleen al naar verwachting aan de helft van de stijging zullen voldoen.

Snelste tempo
Volgens het nieuwe onderzoeksrapport ‘Electricity Mid-Year Update’ van het IEA stijgt de wereldwijde vraag naar elektriciteit in het snelste tempo sinds jaren, aangedreven door robuuste economische groei, intense hittegolven en een toenemend gebruik van technologieën die werken op elektriciteit zoals elektrische auto’s en warmtepompen. Tegelijkertijd blijven hernieuwbare- energiebronnen snel groeien, waarbij de uitrol van zonnepanelen op koers ligt om nieuwe records te vestigen.

De wereldwijde vraag naar elektriciteit zal dit jaar naar verwachting met zo’n 4 procent groeien en in 2025 met nog eens 4 procent. Hernieuwbare-elektriciteitsbronnen zullen dit jaar en volgend jaar ook snel toenemen, met een aandeel in de wereldwijde elektriciteitsvoorziening dat naar verwachting zal stijgen van 30 procent in 2023 tot 35 procent in 2025. De hoeveelheid elektriciteit die in 2025 wereldwijd zal worden opgewekt door hernieuwbare-energiebronnen zal naar verwachting voor het eerst de hoeveelheid die wordt opgewekt door steenkool overschrijden. Zonnepanelen en windmolens zullen samen driekwart van de groei van de opwek van hernieuwbare energie voor hun rekening nemen.

Airconditioning
In veel delen van de wereld zal het toenemende gebruik van airconditioning een belangrijke drijvende kracht blijven achter de vraag naar elektriciteit. Meerdere regio’s hadden te maken met intense hittegolven in de eerste helft van 2024, waardoor de vraag toenam en elektriciteitssystemen onder druk kwamen te staan, aldus de IEA-onderzoekers.

‘De groei van de wereldwijde vraag naar elektriciteit dit jaar en volgend jaar zal naar verwachting tot de snelste van de afgelopen 20 jaar behoren, wat de groeiende rol van elektriciteit in onze economieën benadrukt, evenals de gevolgen van ernstige hittegolven’, aldus Keisuke Sadamori, IEA Director of Energy Markets and Security. ‘Het is bemoedigend om te zien dat het aandeel van schone energie in de elektriciteitsmix blijft toenemen, maar dit moet veel sneller gebeuren om de internationale energie- en klimaatdoelstellingen te halen. Tegelijkertijd is het van cruciaal belang om de stroomnetwerken uit te breiden en te versterken om burgers een veilige en betrouwbare elektriciteitsvoorziening te bieden – en om strengere normen voor energie-efficiëntie te implementeren om de impact van de toegenomen vraag naar koeling op elektriciteitssystemen te verminderen.’

Negatieve stroomprijzen
In het onderzoeksrapport constateert het IEA dat dit kalenderjaar de frequentie van negatieve groothandelsprijzen op tal van elektriciteitsmarkten aanzienlijk is toegenomen. In de eerste helft van het jaar bedroeg het aandeel negatief geprijsde uren in Zuid-Californië meer dan 20 procent, meer dan een verdrievoudiging ten opzichte van een jaar eerder. In sommige markten, zoals Zuid-Australië, zijn de prijzen sinds 2023 ongeveer 20 procent van de tijd negatief geweest.

Negatieve stroomprijzen ontstaan doordat de opwekking van stroom niet flexibel genoeg is om technische, economische, contractuele of regelgevende redenen. Ze geven volgens de onderzoekers aan dat de vraagzijde onvoldoende reageert op prijzen en dat er niet genoeg energieopslagsystemen beschikbaar zijn. ‘Als negatieve prijzen vaker voorkomen, is dat een dringend signaal dat er meer flexibiliteit van vraag en aanbod nodig is’, besluiten de onderzoekers. ‘De juiste regelgevingskaders en marktontwerpen zullen belangrijk zijn om een toename van flexibiliteitsoplossingen zoals vraagrespons en opslag mogelijk te maken.’