Een verandering van de energiebelasting op elektriciteit heeft sinds jaar en dag directe invloed op het salderen en daarmee de terugverdientijd van zonnepanelen voor consumenten.

Onderzoek
Onderzoeksbureau PwC stelde in 2016 al vast dat zo’n 80 procent van de opbrengsten van zonnepanelen per kilowattuur afhankelijk zou zijn van de hoogte van de energiebelasting, de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de btw. ‘Wijzigingen in deze belastingen beïnvloeden de businesscase van zonne-energieprojecten. Zo zorgde in 2016 een daling van de energiebelasting op elektriciteit voor een verslechtering van de businesscase voor zonnepanelen’, aldus de PwC-onderzoekers destijds.

Ook onderzoekers van CE Delft trokken toentertijd die conclusie over een verlaging van de energiebelasting op stroom. ‘Als gevolg van een lagere consumentenprijs van elektriciteit, neemt de terugverdientijd van zonnepanelen toe. De geproduceerde elektriciteit is immers minder waard.’

Rekenmodel TNO
Met een rekenmodel van TNO, dat de kennisinstelling ontwikkelde in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat om het effect van de afbouw van de salderingsregeling in kaart te brengen, kan bepaald worden wat de impact van een verlaging of verhoging van de energiebelasting op elektriciteit is.

Waar voor het kalenderjaar 2024 een verlaging van de energiebelasting naar 9,90 eurocent per kilowattuur was voorzien (red. zie kader), is in het op Prinsjesdag gepresenteerde Belastingplan 2024 te lezen dat de energiebelasting slechts verlaagd wordt naar 10,88 eurocent per kilowattuur. Waar de energiebelasting met 2,7 eurocent per kilowattuur verlaagd zou worden, gaat deze nu slechts met 1,72 eurocent per kilowattuur omlaag. Afhankelijk van de individuele situatie van de zonnepaneelbezitter, wordt de terugverdientijd daardoor enkele weken tot maanden korter.

Terugverdientijd korter
Het is niet de eerste keer in de geschiedenis dat de terugverdientijd voor zonnepaneeleigenaren verandert door een wijziging van de energiebelasting. Zo besloot de Nederlandse regering in 2022 om de energierekening te compenseren en wel door de energiebelasting op elektriciteit in 2022 fors te verlagen naar 3,679 eurocent per kilowattuur in de eerste schijf tot en met 10.000 kilowattuur. Dat benadeelde eigenaren van zonnepanelen die de terugverdientijd met gemiddeld 6 maanden zagen oplopen.

Voor het kalenderjaar 2023 pakte de wijziging van de energiebelasting echter juist gúnstig uit. Vanwege de invoering van een prijsplafond werd een verlaging van de energiebelasting geschrapt. Direct gevolg was dat de energiebelasting in de eerste schijf naar het hoogste niveau in meer dan 10 jaar tijd ging: 12,60 eurocent per kilowattuur. Gemiddeld werd de terugverdientijd van zonnepanelen daardoor 6 maanden korter.

Historische ontwikkeling
De eerste grote verschuiving van de energiebelasting op elektriciteit naar gas vond plaats in 2016. Destijds daalde de energiebelasting op elektriciteit in de eerste schijf tot en met 10.000 kilowattuur met 16 procent. De historische ontwikkeling van de energiebelasting op elektriciteit voor kleinverbruikers (red. voor de eerste schijf tot en met 10.000 kilowattuur) is in onderstaande grafiek te zien.